Słowo wstępu
Słowo „aukcja” pochodzi od łacińskiego auctum, leżącego na wznak augeō – „zwiększam” . Aukcje stosuje się zwyczajowo przy sprzedaży dóbr wartościowych m.in. dzieł sztuki, numizmatów, antyków, nieruchomości, koni rasowych i innych zwierząt hodowlanych. Oprócz tego aukcje stosuje się często przy zbywaniu majątku zadłużonych osób i zbankrutowanych przedsiębiorstw. Formę ciągłej aukcji ma także handel papierami wartościowymi i walutami na giełdach. Aukcje mają bardzo długą historię – pierwsze odnotowano już w 500 r.p.n.e. Jednakże przez większą część historii aukcje były stosunkowo rzadkim sposobem negocjowania wymiany towarów. W praktyce zarówno targowanie się, jak i sprzedaż według ustalonej ceny były znacznie częstsze. Od końca Cesarstwa Rzymskiego do XVIII wieku aukcje straciły przychylność w Europie, podczas gdy nigdy nie były szeroko rozpowszechnione w Azji. W Chinach rzeczy osobiste zmarłych mnichów buddyjskich zostały sprzedane na aukcji już w siódmym wieku naszej ery.
Aukcje w czasach panowania Cesarstwa Rzymskiego
W czasach Cesarstwa Rzymskiego, po zwycięstwie wojskowym, rzymscy żołnierze często wbijali włócznię w ziemię, wokół której pozostawiono łupy wojenne, w celu sprzedaży na aukcji. Później niewolnicy, często schwytani jako „łupy wojenne”, byli licytowani na Forum pod znakiem włóczni, a dochody ze sprzedaży przeznaczano na wysiłki wojenne. Rzymianie korzystali również z aukcji w celu likwidacji majątku dłużników, których majątek został skonfiskowany. Na przykład Marek Aureliusz sprzedawał meble domowe, aby spłacić długi, a sprzedaż trwała miesiące. Jedna z najważniejszych aukcji historycznych miała miejsce w 193 r., kiedy całe Imperium Rzymskie zostało umieszczone na bloku aukcyjnym przez Gwardię Pretorianów.
Ponowny rozkwit aukcji
Pierwsza wzmianka o aukcji pojawiła się w Oxford English Dictionary w 1595 r. W niektórych częściach Anglii w XVII i XVIII wieku aukcje świecowe zaczęto wykorzystywać do sprzedaży towarów i dzierżawy. Na aukcji świec, koniec aukcji sygnalizowany był wygasaniem płomienia świecy, co miało na celu zagwarantowanie, że nikt nie będzie wiedział dokładnie, kiedy aukcja się zakończy i złoży ofertę w ostatniej sekundzie. Czasami zamiast wygasania świecy stosowano inne nieprzewidziane zdarzenia, takie jak ślad. Ten rodzaj aukcji został po raz pierwszy wspomniany w 1641 r. w aktach Izby Lordów. Praktyka szybko zyskała popularność, aw 1660 r. Dziennik Samuela Pepysa odnotował dwa razy, kiedy Admiralicja sprzedawała nadwyżki statków „o centymetr świecy”. Pepys przytacza także wskazówkę odnoszącego sukcesy licytującego, który zauważył, że tuż przed wygasaniem świecznik zawsze rozbłyska lekko: widząc to, krzyczał swoją ostatnią – i wygrywającą ofertę.
Domy aukcyjne
The London Gazette zaczął donosić o licytacji dzieł sztuki w londyńskich kawiarniach i tawernach pod koniec XVII wieku. Pierwszym znanym domem aukcyjnym na świecie był Sztokholmski Dom Aukcyjny w Szwecji (Stockholms Auktionsverk), założony przez barona Claesa Ralamb w 1674 r. Sotheby’s, obecnie drugi co do wielkości dom aukcyjny na świecie, został założony w Londynie 11 marca 1744 r., Kiedy Samuel Baker przewodniczył usuwaniu „kilkuset rzadkich i cennych” książek z biblioteki znajomego. Christie’s, obecnie największy dom aukcyjny na świecie, został założony przez Jamesa Christiego w 1766 roku w Londynie i opublikował swój pierwszy katalog aukcyjny w tym roku. Inne domy aukcyjne, które nadal działają, to Göteborgs Auktionsverk (1681), Dorotheum (1707), Uppsala auktionskammare (1731), Mallams (1788), Bonhams (1793), Phillips de Pury & Company (1796), Freeman’s (1805) oraz Lyon i Turnbull (1826). W Polsce do 1989 roku pełną kontrolę nad rynkiem dzieł sztuki i antyków sprawowała Desa. Po wprowadzeniu wolnego rynku powstały nowe domy aukcyjne, m.in. warszawski Agra-Art, Polswiss Art, Rempex czy Desa Unicum (sprywatyzowana część dawnej Desy). Wiele polskich domów aukcynych do dnia dzisiejszego sprzedaje antyki.
Aukcje dzisiaj
W dobie teraźniejszego rozwoju technologii, wiele aukcji może odbywać się z pomocą internetu. Wiele antyków jest w ten sposób sprzedawanych. Sprzedawcy publikują piękne zdjęcia antyków na własnych stronach interentowych, gdzie często możliwa jest licytacja.